ΑΜΠΕΛΩΝΑΣ

Κείμενο, φωτογραφίες: Μερόπη Παπαδοπούλου

Ξεκινήσαμε ένα πρωί για την Τήνο, με προορισμό τους «Τηνιακούς Αμπελώνες», που ανυπομονούσα από πέρυσι να επισκεφθώ. Η θάλασσα, ακύμαντη κι ο ήλιος λαμπερός. Στην παρέα, ο εμπνευστής-ιδιοκτήτης των αμπελώνων Αλέξανδρος Αβατάγγελος και ο «ιπτάμενος οινολόγος» Θάνος Φακορέλης από το Μπορντό, που έχει αναλάβει τη συνολική ευθύνη του εγχειρήματος.
Στο λιμάνι μάς περιμένει ο Μιχάλης Τζανουλίνος, συνεταίρος και συνεργάτης
του Αλέξανδρου. Τηνιακός ο Μιχάλης, ενθουσιάστηκε με το σχέδιο,
παράτησε την Αθήνα κι εγκαταστάθηκε στον όμορφο Φαλατάδο για να βρίσκεται καθημερινά
κοντά στα αμπέλια και να τους χαρίζει απλόχερα τη φροντίδα του. Όσο γρήγορα κι αν οδηγεί ο Μιχάλης ανεβαίνοντας προς τα Στεγαστά, η ανθισμένη Φύση, οι περιστεριώνες, τα μικρά χωριά, προλαβαίνουν να μπουν από τα παράθυρα και να «εγκατασταθούν» εντός μας. Η ενδοχώρα της Τήνου έχει αλλοιωθεί λιγότερο από τις υπόλοιπες τουριστικές Κυκλάδες. Ως τώρα. Γιατί ανήσυχος, ο Αλέξανδρος Αβατάγγελος, το βλέπει το κακό με βήμα γοργό να
πλησιάζει. Αυτός ήταν ο κυριότερος λόγος που αποφάσισε να αγοράσει εκτάσεις
στο νησί και να αρχίσει το φύτεμα: η διάσωση των πρωτογενών καλλιεργειών του
νησιού και η προστασία του περιβάλλοντος από την αυθαίρετη οικοδόμηση. Η καταστροφή του περιβάλλοντος κάνει αυτόν τον ήρεμο άνθρωπο να μιλάει έντονα και να παθιάζεται. Όπως παθιάστηκε με τις Κυκλάδες, εκείνος, ένας Eπτανήσιος, και μετέφερε τη ζωή του εδώ. Αγόρασε τη γη και βρίσκοντας στο πρόσωπο (και στις επιστημονικές γνώσεις) του ρηξικέλευθου Θάνου Φακορέλη τον τέλειο συνεργάτη, ξεκίνησε τους Tηνιακούς Aμπελώνες.Πολεμώντας τους αέρηδες Όσο ανεβαίνουμε, το τοπίο αλλάζει. Στρογγυλές θεόρατες πέτρες, που ακουμπούν η μία στην άλλη σε μιαν ευαίσθητη ισορροπία, σε κάνουν να αισθάνεσαι ότι οδοιπορείς σ' ένα τεράστιο πίνακα του Τσόκλη. Πολύ πιο όμορφο, όμως.
Γιατί εδώ, καταμεσής στο άγριο τοπίο φυτρώνουν τα νέα αμπέλια. «Γιατί λέγονται Στεγαστά, Μιχάλη;» «Εδώ υπήρχαν παραδοσιακά αμπελώνες, μην κοιτάς που τους παράτησαν και
αγρίεψε ο τόπος... Oταν λοιπόν τρυγούσαν, επειδή ήταν πολύ δύσκολο να μεταφερθούν τα σταφύλια στο χωριό γιατί δεν υπήρχε δρόμος, τα πατούσαν επί τόπου. Ο καιρός όμως δεν χαρίζεται εδώ. Βλέπεις πώς φυσάει... Ασε την ομίχλη που δεν μας αφήνει να δούμε στα 5 μέτρα. Eτσι, οι ντόπιοι, για να προστατεύσουν την παραγωγή τους, έφτιαχναν μικρά χαμηλά στεγασμένα πατητήρια. Τα στεγαστά. Κι έμεινε το όνομα στην περιοχή». Δίπλα μας, ένα παλιό κομμάτι αμπελιού δείχνει τη δυσκολία της καλλιέργειας στην περιοχή. Για να προστατεύσουν τα κλήματα και τα σταφύλια από τους αδυσώπητους αέρηδες, οι Τηνιακοί κλάδευαν έτσι ώστε τα κλαριά του αμπελιού να σέρνονται στο χώμα σαν τις αγγουριές και τα πεπόνια. Εντυπωσιακό! Χοντρές, ροζιασμένες κληματόβεργες, έρπουσες, παραιτημένες και δαμασμένες
από τα φαινόμενα...
Γυρίζω το βλέμμα και αφήνομαι στη γοητεία του νεόφυτου αμπελιού που έχει αρχίσει να δείχνει το μπόι του. Πυκνοφυτεμένο, όπως απαιτείται για αμπελώνες που στοχεύουν σε μεγάλα κρασιά, δείχνει υγιές και ζωηρό, καμαρώνοντας για τα πρώτα τσαμπάκια που εδώ κι εκεί αρχίζουν να σκάνε μύτη. Θάνος και ο Μιχάλης σκύβουν πάνω στα «μωρά», τα ψαχουλεύουν, τα χαϊδεύουν, τα περιποιούνται. Ο ένας με τις παρατηρήσεις και τις ερωτήσεις του, ο άλλος με τις απαντήσεις, τις λύσεις και τις οδηγίες του.

Όλη η καλλιέργεια γίνεται διά χειρός!