Τα <<θαύματα>> της Τήνου

Αν και είναι γνωστή κυρίως για το προσκύνημα της Παναγιάς, η Τήνος έχει πολλά να δείξει στον ταξιδιώτη. Ορεινά χωριά διάσπαρτα σαν ολόλευκα στολίδια, δαντελένιες ακτές, αλλά και γωνιές που κρατούν ακόμα την αυθεντική γοητεία τους, τον περιμένουν στην πατρίδα των πιο γνωστών Ελλήνων γλυπτών και ζωγράφων που εμπνεύστηκαν από την ομορφιά της

Η Χώρα

Η Τήνος κάλλιστα μπορεί να χαρακτηριστεί νησί της τέχνης, καθώς στην καρδιά της κρύβει αρχιτεκτονικούς θησαυρούς αποτελώντας ένα υπαίθριο μουσείο λαϊκής μαρμαρογλυπτικής. Κύρια εκθέματα αυτού του «μουσείου» είναι τα οικόσημα, οι εκκλησίες, οι βρύσες , τα περιθυρώματα, οι φεγγίτες και τα υπέρθυρα. Ακόμα και οι περιστεριώνες με τον τρόπο κατασκευής τους δείχνουν τον ιδιαίτερο και ευαίσθητο ψυχισμό των ντόπιων.
Καθώς το πλοίο δένει στην αποβάθρα η πρώτη εικόνα της πόλης είναι η πυκνή κίνηση στον παραλιακό δρόμο και ο ναός της Ευαγγελίστριας που στέκει πάνω από τα τελευταία σπίτια. Σύντομα θα φτάσετε στην οδό της Μεγαλόχαρης. Είναι ένας ανηφορικός δρόμος με μια πολυχρησιμοποιημένη μοκέτα διάδρομο, στα δεξιά του, ο οποίος οδηγεί τους πιστούς στην εκκλησία της Παναγιάς (αρκετοί τον ανεβαίνουν γονατιστοί εκπληρώνοντας κάποιο τάμα).
Παραδοσιακά το νησί χωρίζεται από τους ντόπιους σε τρεις περιφέρειες: την Πάνω, την Κάτω και την Έξω Μεριά. Ανηφορίζοντας προς την Πάνω Μεριά ανάμεσα στις ξερολιθιές εμφανίζονται οι ολόλευκες φιγούρες των οικισμών Μπερδεμιάρος και Τριαντάρος. Λίγο ψηλότερα είναι τα Δύο Χωριά καθώς και το χωριό Αρνάδος που βρίσκεται στο μεγαλύτερο υψόμετρο του νησιού. Διασκορπισμένα εδώ και εκεί και κτισμένα με αμφιθεατρική διάταξη, μοιάζουν να απολαμβάνουν την πανοραμική θέα προς την πόλη της Τήνου και του Αιγαίου. Κοντά στο Αρνάδο βρίσκεται και η μονή του Κεχροβουνίου του 10ου αι. αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου όπου έζησε και η μοναχή Πελαγία. Συνεχίζοντας βορειότερα θα διασχίσετε τη Μέση Μεριά και σύντομα θα φτάσετε στο εξωτικής ομορφιάς τοπίο του χωριού Βωλάξ.
Επιστρέφοντας προς τη Χώρα θα συναντήσετε τον δρόμο που οδηγεί στην Έξω Μεριά του νησιού. Ακροβατεί 200-300 μέτρα πάνω από τη θάλασσα προσφέροντας θέα προς το πέλαγος αλλά και τη Σύρο που αχνοφαίνεται στο βάθος του ορίζοντα. Σε λίγο εμφανίζεται το χωριό Υστέρνια κρεμασμένο στην απόκρημνη πλαγιά να αγναντεύει το πέλαγος, ενώ χαμηλά βρίσκεται και η ομώνυμη μικρή αμμουδιά.
Μετά τα Υστέρνια ο δρόμος ανηφορίζει απότομα και δρασκελίζοντας ένα ανεμοδαρμένο διάσελο κατηφορίζει προς το «μαρμάρινο χωριό», τον Πύργο. Ο δρόμος μετά τον Πύργο καταλήγει στο γραφικό λιμανάκι του οικισμού Πάνορμος με τις μικρές παραλίες. Στην επιστροφή προς τη Χώρα θα πρέπει να κατευθυνθείτε προς τα χωριά Κάμπος και Ταραμπάδος για να δείτε την περιοχή όπου βρίσκονται οι περισσότεροι περιστεριώνες του νησιού.

Προς τον ναό της Παναγίας Ευαγγελίστριας

Σοκάκι Χώρας

ΠΩΣ ΝΑ ΠΑΤΕ

Με καθημερινά δρομολόγια από τον Πειραιά και την Ραφήνα αλλά και από το Λαύριο (συμβατικά και ταχύπλοα). Λιμεναρχείο Πειραιά: τηλ. 210 4147 800, Λιμεναρχείο Ραφήνας: τηλ.
22940 28888, Λιμεναρχείο Λαυρίου: τηλ. 22920 25249.

ΔΙΑΜΟΝΗ

Στον Άγιο Φωκά:« Τηνιακό πανόραμα» (τηλ. 22830 23344, 6937 214302, www. tiniakopanorama.gr).
Μόλις 3 χλμ. από τη Χώρα και πάνω από την παραλία του Αγίου Φωκά βρίσκονται τα πλήρως εξοπλισμένα και φροντισμένα διαμερίσματα. Διαθέτουν υπέροχη θέα στο Αιγαίο αλλά και απόλυτη ησυχία. « Golden Βeach » (τηλ. 22830 22579, www. goldenbeachtinos.gr). Διαμερίσματα και στούντιο σε μικρή απόσταση από την παραλία. « Το Σπίτι της Ιουλίας » (τηλ. 22830 23946). Ατμοσφαιρικά διαμερίσματα με βεράντες για μια ξεχωριστή διαμονή. « Άνθεια » (τηλ. 22830 25021, www.anthia.gr). Ντιζαϊνάτο και καλόγουστο, έχει φροντισμένα δωμάτια, πισίνα, pool bar, εστιατόριο και Spa.
Στον Άγιο Σώστη: « Ο Κάβος » (τηλ. 22830 24224-5, www.cavos-tinos.com). Από τις καλύτερες ξενοδοχειακές μονάδες της Τήνου και σε απόσταση αναπνοής από την παραλία του Αγίου Σώστη. « Βυζάντιο Βungalows » (τηλ. 22830 22405). Διαμερίσματα διακοσμημένα με γούστο και την παραλία να βρίσκεται στα πόδια σας.
Στον Άγιο Ιωάννη Πόρτο: « Ρorto Τango » (τηλ. 22830 24411, www. portotango.gr). Πισίνα, Spa, εξοπλισμένα δωμάτια και ωραία θέα. « Carlo Βungalows » (τηλ. 22830 24159, www.carlobungalows.com). Η γραμμή είναι κυκλαδίτικη, τα δωμάτια άνετα και στα ατού συγκαταλέγονται η ταβέρνα, η πισίνα και το μπαρ. Στον Άγιο Μάρκο: « Απέραντο Γαλάζιο » (τηλ. 22830 25027, www.bigbluetinos.gr). Έχει θέα στη θάλασσα και διαμερίσματα και μεζονέτες με όλες τις ανέσεις. Έχει και πισίνα.
Στα Κιόνια: « Τήνος Βeach » (τηλ. 22830 22626, www. tinosbeach.gr). Για οικογένειες και όχι μόνο. Το ξενοδοχείο βρίσκεται πάνω στη θάλασσα και διαθέτει πισίνες και εστιατόριο.
Στη Χώρα: « Τήνιον » (τηλ. 22830 22261, www. tinionhotel.gr).
Ανακαινισμένο κτίσμα στην καρδιά της πόλης. « Άθως » (τηλ. 22830 24702). Στην Πλατεία του Αγίου Χαραλάμπους, εξοπλισμένα δωμάτια και στούντιο με ατού την ησυχία και την άψογη εξυπηρέτηση.

ΦΑΓΗΤΟ

Στη Χώρα: « Συμπόσιον » (τηλ. 22830 24368, www. symposion.gr). Δοκιμάστε σαλάτα «Συμπόσιο», απίθανα φιλέτα, αστακομακαρονάδα ενώ για επιδόρπιο απολαύστε μιλφέιγ που φτιάχνεται την ίδια στιγμή. Η λίστα των κρασιών έχει προτίμηση στις γαλλικές ετικέτες. « Κήπος » (τηλ. 22830 23138). Λειτουργεί από το 1940 και ξεχωρίζει για τα μαγειρευτά του. « Ταρσανάς » (τηλ. 22830 24667). Δοκιμάστε ψητή σαρδέλα, προϊόντα από όλη την Ελλάδα, γιουβέτσι, αγριοκάτσικο και μια μεγάλη ποικιλία γλυκών. « Μεταξύ μας »
(τηλ. 22830 25945). Καλό σέρβις, έμφαση στην ελληνική κουζίνα (το αρνάκι στη λαδόκολλα είναι απίθανο!) και σπιτικά γλυκά. « Άγκυρα » (τηλ. 22830 23016). Θα φάτε φρέσκο ψάρι όπως πετρομπάρμπουνα, ροφούς, αθερίνα και σαρδέλες ενώ υπάρχει μεγάλη ποικιλία σαλατών και κρασιών. « Το Κουτούκι της Ελένης »
(τηλ. 22830 24857). Παλιό ταβερνείο για αξιόλογα μαγειρευτά. Δοκιμάστε μαραθοτηγανίτες, κουνέλι ή φρέσκο ψάρι.
Στον Τριαντάρο: « Κουτούκι » (τηλ. 22830 41440). Τηνιακοί μεζέδες και σπιτικές λιχουδιές σε δρομάκι του χωριού.
Στον Άγιο Ιωάννη Πόρτο: « Κονάκι » (τηλ. 22830 24642). Αγαπημένο των ντόπιων για κατσαρόλα της «μαμάς». Το κοτόπουλο με μπάμιες δεν ξεχνιέται εύκολα.
Στο Κτικάδο: « Η Δροσιά » (τηλ. 22830 21070). Αυλή με θέα στη θάλασσα και μακρύ κατάλογο με καλές γεύσεις.
Στο Βωλάξ:« Βωλάξ » (τηλ. 22830 41021). Αγκινάρες α λα πολίτα, λουκάνικο, τηνιακή λούζα, παξιμάδι με ντομάτα και φέτα και κόκορας κρασάτος.
Στα Κιόνια: « Τα Τσαμπιά » (τηλ. 22830 23142). Υπό τους ήχους λαϊκής μουσικής θα φάτε σουπιές στιφάδο, καλαμάρι σε όλες του τις εκδοχές, πιάτα της ώρας, λούζα και τυρί Τήνου.
Στον Όρμο Υστερνίων: « Ναυτίλος » (τηλ. 22830 31642). Για ψάρια, θαλασσινούς μεζέδες, ρακή και άλλα καλούδια σε ένα δημοφιλές στέκι. « Το Θαλασσάκι » (τηλ. 22830 31366). Θα βρείτε φρέσκο ψάρι, πολλές σαλάτες και θα συνεχίσετε με πουρέ από ρεβίθια, μοσχαράκι στον φούρνο και σουτζουκάκια.

ΑΞΙΖΕΙ ΝΑ ΔΕΙΤΕ

Το Εξώμβουργο, το μεσαιωνικό κάστρο του νησιού

Το Εξώμβουργο, το μεσαιωνικό κάστρο του νησιού

Εξακόσια σαράντα μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας βρίσκονται τα ερείπια της μεσαιωνικής πρωτεύουσας του νησιού και του ψηλότερου κάστρου του Αιγαίου. Τα αρχικά οχυρωματικά έργα έγιναν από τους Βενετούς όταν κατέλαβαν την Τήνο το 1207. Μαζί με τα απόκρημνα επιβλητικά βράχια που δημιουργούν φυσική οχύρωση συνετέλεσαν ώστε το κάστρο να αντέξει στις επιθέσεις μέχρι να το καταλάβουν οι Τούρκοι το 1715. Σήμερα στη ρίζα του βράχου θα βρείτε την καθολική μονή της Ιεράς Καρδίας. Από την κορυφή του θα απολαύσετε την εκπληκτική θέα.

Οι ογκόλιθοι στο χωριό Βωλάξ

Το θέαμα είναι μοναδικό. Ανάμεσα από διάσπαρτους γρανιτένιους ογκόλιθους ξεπετάγεται η κατάλευκη φιγούρα του χωριού. Πολλά από τα σπίτια του χρησιμοποιούν τμήμα αυτών των ογκόλιθων σαν μέρος κάποιου τοίχου τους. Η βόλτα στην καρδιά του οικισμού αλλά και στη γύρω περιοχή θα σας μείνει αξέχαστη. Η υποβλητική ησυχία που επικρατεί διακόπτεται μόνο από το χαρούμενο παιχνίδι των μοναδικών παιδιών του οικισμού, της Κλαούντιας και του Κοσμά.

Βωλάξ

Οι ογκόλιθοι στον Βώλακα

Τον ναό της Παναγίας

Το Ιερό Προσκύνημα και ο Ναός της Παναγίας είναι κέντρο λατρείας όχι μόνο τον Δεκαπενταύγουστο. Ο ναός είναι ένα αρχιτεκτονικό κομψοτέχνημα και το εξωτερικό του προαύλιο είναι στρωμένο με βότσαλο εξαιρετικής τέχνης που κατασκευάστηκε το 1833.
Μέσα στον χώρο του συγκροτήματος της Ευαγγελίστριας θα βρείτε το Μουσείο Τηνίων Καλλιτεχνών, την πινακοθήκη, το μουσείο του Αντώνη Σώχου, την αίθουσα Εικόνων και Κειμηλίων και το Σκευοφυλάκιο . Το καλοκαίρι είναι καθημερινά ανοικτά (07.00- 20.00).

Η πλατεία στον Πύργο

Το μάρμαρο είναι το βασικό υλικό διακόσμησης του χωριού, δίνοντάς του ξεχωριστή αρχοντιά. Υπέρθυρα, σκαλιά, πόρτες, γωνιές των δρόμων, βρύσες μαρμάρινες, φεγγίτες με τρυπητά στολίδια μαρτυρούν τη βενετσιάνικη και τη βυζαντινή επίδραση στη μαρμαροτεχνία αλλά και στο παρελθόν του χωριού. Μέσα από τα στενά, σύντομα θα φθάσετε στην κεντρική πλατεία του Πλάτανου - το δέντρο που προσφέρει τη σκιά του στα τραπεζάκια των γύρω μαγαζιών να έχει φυτευτεί το 1859. Εδώ υπάρχει και μαρμάρινη κρήνη. Στο χωριό αναδείχθηκαν οι διάσημοι γλύπτες Χαλεπάς, Φιλιππότης αλλά και ο ζωγράφος Γύζης . Εδώ υπάρχει η Σχολή Καλών Τεχνών και το σπίτι του Γιαννούλη Χαλεπά (ανοιχτά 10.00- 14.30 και 17.30- 21.00). Στον Πύργο μπορείτε να επισκεφτείτε και το Μουσείο Μαρμαροτεχνίας όπουθα μυηθείτε στα μυστικά του μαρμάρου και θα αντιληφθείτε τον σημαντικό ρόλο του στην κοινωνία του νησιού. Η μόνιμη έκθεση περιλαμβάνει πλήθος έργων σε μάρμαρο, εργαλεία, αλλά και συλλογή σχεδίων μαρμάρινων γλυπτών. Επίσης θα μάθετε τον τρόπο εξόρυξης, συγκέντρωσης, μεταφοράς αλλά και εκμετάλλευσης της πρώτης ύλης μέσα από οπτικοακουστικό υλικό και τις αναπαραστάσεις λατομείου και εργαστηρίου. Βρίσκεται στις παρυφές του χωριού και είναι ανοιχτό καθημερινά 10.00- 18.00 από 1 Μαρτίου έως 15 Οκτωβρίου (τηλ. 22830-31290).

Σοκάκι στον Πύργο

Μουσείο Μαρμαροτεχνίας

Ο μαρμαρογλύπτης

Πέτρος Δελλατόλας

Σκυμμένος πάνω από το μάρμαρο με τα παραδοσιακά εργαλεία του, έχει την πειθαρχία του παλιού καλού τεχνίτη ενώ το πρόσωπό του φέρνει στον θρυλικό γλύπτη Γιαννούλη Χαλεπά. Ο Πέτρος Δελλατόλας σπούδασε το 1959 στη Σχολή Μαρμαροτεχνίας Πύργου και άνοιξε το πρώτο εργαστήριό του το 1969 στη Χώρα ενώ υπήρξε μαθητής του Γιάννη Φιλιππότη και πελεκάει το μάρμαρο από μικρό παιδί.
Σήμερα στην περιοχή Σπιτάλια έχει φτιάξει το δικό του Ανοιχτό Εργαστήριο στο οποίο κάθε χρόνο φτάνουν επίδοξοι- ή προχωρημένοι- μαρμαρογλύπτες από όλο τον κόσμο για να ακούσουν τις τεχνικές του υλικού και να εκπαιδευτούν πλάι στον κορυφαίο τεχνίτη. «Το μάρμαρο πρέπει να το σεβαστείς, γιατί έχει ισχυρή προσωπικότητα», υπογραμμίζει και επιμένει στη χρήση των παραδοσιακών εργαλείων με ολύμπια υπομονή πάνω από το ακατέργαστο μάρμαρο που μορφοποιείται σε καταπληκτικά έργα... διά χειρός του!
(Τηλ. 22830 23644)

ΟΙ ΠΑΡΑΛΙΕΣ

Άγιος Σώστης

Κιόνια

Άγιος Φωκάς. Μεγάλη παραλία με βότσαλο και λίγη άμμο αλλά και με σκιά από αρμυρίκια.
Άγιος Σώστης. Από τις πιο δημοφιλείς του νησιού. Κοντά της βρίσκονται ξενοδοχεία και ταβέρνες, ενώ στην αμμουδιά της ξαπλώστρες και ομπρέλες.
Κιόνια. Εκτεταμένη αμμουδιά που αρχίζει από τον αρχαιολογικό χώρο των Κιονίων έως τον χώρο τού «Τinos Βeach».
Άγιος Ρωμανός. Έχει άμμο και αρμυρίκια και την προτιμούν πολλές οικογένειες. Απηγανιά. Στα τιρκουάζ νερά της θα έχετε πρόσβαση από τον Άγιο Ρωμανό.
Όρμος Σχοινάκι. Μικρή αμμουδιά προστατευμένη από τους ανέμους στον Όρμο Υστερνίων.
Όρμος Γιαννάκη. Με βότσαλο και άμμο αλλά και με ταβέρνες κοντά της.
Αγία Θάλασσα, Καβαλορκός, Ρόχαρη. Οι παραλίες βρίσκονται δεξιά και αριστερά από το λιμανάκι Πάνορμος. Κάποιες έχουν άμμο και αρμυρίκια.
Κολυμπήθρες. Από τις ωραιότερες του νησιού. Είναι διπλή με το μεγάλο τμήμα της να είναι περισσότερο εκτεθειμένο στα κύματα. Το άλλο είναι προστατευμένο και μπορείτε να απολαύσετε τα κρυστάλλινα νερά του.

Πηγή: Εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ